Peter Paul Rubens

Hayatı

Gençlik Dönemi

Siyasi nedenlerle Almanya’ya kaçan büyük flaman hukukcu olan Jan Rubens’in oğlu Peter Paul Rubens küçük bir alman kasabası Westfalene bağlı Siegen’de 1577 yılında doğmuştur. Küçüklüğü yurtdışında geçen Rubens 11 yaşında 1587’de babasının ölümünden sonra annesiyle birlikte Anvers’e döner. Ünlü Anvers “latin Okulu”nda oldukça iyi klasik eğitim alır ve birkaç dil öğrenir. Avukat olmayı rededer ve ressam olmak isteğiyle ilk öğretmenleri Tobiak Verhaecht ve Adam van Noort’dır. Fakat memnun kalmaz ve Oto van Been atölyesini daha çok beğenerek orada eğitimine başlar. Öğretmeninin ressam olarak yetişmesinde çok büyük etkisi olmuştur. Van Been uzun yıllar İtalya’da yaşamış ve italyan ustalarını tanımıştır

. Öğrencisine ilk olarak büyük dekoratif resme sevgiyi aşılamış ve aynı zamanda zor sanat olan figürtatif kompozisyonu öğretmiştir.

Rubens çabuk öğrenmiş ve birkaç yıllık yoğun çalışmayla “Anvers ressamlar birliği” (gilda) ona “usta” ünvanı ve kendi atölyesini açma izni verir. Fakat Rubens para kazanma yerine eğitimine devam etmek ister.

1600 yılının baharında Rubens’i mıknatıs gibi çeken İtalya’ya gider. İlk önce Venedik’e giderek en çok Tiziano’nun resimlerinden etkilenir, sonra sıra ile Roma, Floransa, Mantoya, Parma ve Genua’yı tanıyarak tüm Apenin yarımadasının resmini inceler. Mantoya’da Vincenzo da Gonzaga’nın hizmetine girer ve sanat eserlerinin kopyalarını yapar. Kendine antik eşya koleksyonunu kurmaya başlar. 1603’te, İspanya’ya giderek, daha sonra Roma’ya döner ve Michelangelo, Carraciller, Caravaggio’nun yapıtlarına ve Palatino’ya hayran kalır.

1604’de Gonzagalar için yaptığı Anvers’de “İsa’nın Vaftizi” ve Nansy’de “İsa’nın Görünmesi” eserlerinde Michelangelo, Rafaello ve Tintoretto’dan esinlenerek yaptığı belirgindir. 1605-06 yıllarında Genova’da portre çalışmaları yapar. 1608 yılında ağır hasta olan annesinin ölümün nedeniyle evine döner. Anvers’teki atölyesini açtığında Rubens gelişimini tamamlamış yetenek ve Rönesans sanatını iyi bilen ressam olmuştur. Kendi memleketinde ilk karşılaşmasında bir çok sipariş ile karşılaşır. Rubens gece gündüz çalışarak oldukça zenginleşir. Çalışmalarını Paris ve Londra’nın krlaliyet evlerine, zengin Mantiya ailesi, Madrit’teki ispanya kralı ve dönemin en zengin insanları için yapmıştır. Ünü gittikçe yayılmış ve daha çok aranır olmuştur.

1609 yılında Hollanda’nın en zengin bankacısının güzel kızı İzabela Brant ile evlenir. Kendine büyük ve güzel bir ev düzenler ve hayatı bir masal gibi aile mutluluğu ve sürekli başarılarla geçer. Keskin zekâ, az bulunan kültür ve güzel konuşma kaabiliyeti kralın yardımcısı arşidük Albrecht’in dikkatini çeker ve Rubens’e saray ressamı görevi verir. 1610’da Albrecht’in aile resmini yapar. Rubens çok güzel konuşan, kültürlü ve ikna kaabiliyeti yüksek bir yeteneğe sahip olup Albrecht’in yerine en zor ve kritik diplomatik görüşmelere gönderilirmiş. Bu dönemlere ait ilginç bir hikyayesi de anlatılır.

İngiltere’de Rubens’ in resim yaptığını görüp sormuşlar: -Resim yaparak herhelde eğleniyorsunuz, sayın elçi? Rubens gülümseyerek kibarca söyler: -Lütfen, baylar, ressam bazen diploması yaparak eğleniyor...

Ustalık Dönemi

Gerçek başarıya Rubens 1610 yılında Anvers katedrali için yaptığı iki tane üçlüyle ulaşır. “Çarmıhın Dikilmesi”ni 1610’da ve “Çarmıhtan İndiriliş”i 1612’de gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalara geleneksel Flaman ve egemen hale gelen Rönesans anlayışının birliği olarak bakılır. Anvers Güzel sanatlar müzesi’nde bulunan “Müşrif çocuk” küzey gerçekçiliği, Münih’te bulunan “Amazonların savaşı”nda epoik şiirsellik, Münih’te bulunan “Av” ve “Son yargı” adlı eserlerinde fiziksel güç yansıtılmıştır.

Birçok sipariş altından ancak eskizlerini takip eden kimi detayları öğrenciler ve yardımcıları tarafından yapılarak kalkmıştır. Resimlerinde hayvan detayları için Snyders ve P.De Vos, manzaralarda Wildens ve Van Uden’in yardımlarından faydalanmıştır. 1616-1621 yılları arasında, en sevdiği öğrencisi ve yardımcısı olan Van Dyck olur.

1617-18 yılları arasında altı büyük kompozisyonu Rubens Cizvitler’le dostluğu etkisinde yapmıştır. “Azis İgnacio’nun mucizeleri”, “Aziz Francisco’nun mucizeleri” ve “İsa ve iki hırsız” eserlerinde Reform düşüncesini dile getirmiştir. 1622-25 arasında Paris’teki Luxemburg galerisi için “Marie de Medicis’in yaşamı” konulu yirmi tane büyük resim yapar.

1627-30 arasında İspanya infantası İsabel’in özel danışmanlığını yapan Rubens, Avrupa’yı sarsan büyük olaylara karışır. 1628’de yeniden Madrid’e gider ve Velazgues ile tanışır ve kırk kadar eser yapar. Bir bölümü Tiziano’nun kopyalarıdır. 1629-30’da Londra’da bulunarak İspanya ile İngiltere arasındaki anlaşmazlığı barışa dönüşmesini sağladı. Charles I ona şovalye unvanı verir ve Charles’ten özel ricasıyla bu görevden alınmasını ister.

1626‘da 53 yaşındayken İzabella Brant iki oğul bırakarak ölür ve ikinci kez onaltıyaşındaki Helene Fourment ile evlenir. Ustalık eserleri için Helene en gözde modeli olur.

1640 yılında Rubens çok ağır hastalanır ve tüm müdahalelere rahmen 30 mayıs’ta vefat eder.

Yorumlar

Ölümünden sonra geriye 3000 ‘e yakın resim arasında 600’ü büyük tuvaller olmak üzere Rubens bıraktıklarıyla sanat dünyası için olağanüstü bir olaydır. Eserlerinin yapılmasında öğrencilerinin yardımı da olsa Rubens’in çabuk eli ve seyrek raslanan hayal gücü fırçayla tuval üzerine inanılmaz hızla hareket etmiştir. Bu kadar çok eserin bir hayat boyu yapılmasının açıklaması bu olsa gerek.

Genç Rubens’in resmleri Michelangelo ve özellikle Caravaggio gibi Rönesans ressamlarından etkilendiğini fakat daha sonra kendisini bulup etkilerinden arınmıştır. Oldukça kısa hayatı zenginlik ve mutluluk içinde geçmiş olup Rubens açlık, soğuk ve cehaleti görmemiş ve bir azınlığının isteklerini karşılamıştır. Bu topluluk için dini konulu, büyük tarihi konulu, mitolojik ve av sahneleri içeren resimler yapmıştır.

Aynı zamanda fırçasının altından yüzlerce kral, saraylı, zengin tüccar portreleri çıkmıştır. Rubens’in dünyaya bakışı hayatı seven, eğlenceyi ve mutluluğu içeren bakış ile ortüşür. Bütün resimlerin, merkezinde insan durmaktadır. Hayat dolu bu karakterleri Anvers sokakları, meyhaneleri, liman kıyılarında ve sarayın içinde bulur. Fakat tuvalin üzerine inanılmaz hayat dolu ve canlı olarak yansıtır. Savaş sahnelerinde ve portrelerde bile bu özeliği yansıtarak en yüksek ustalığını konuşturur.